آبلوموف و آبلوموویسم؛ از روسیه تا...

تصویر جلد از سایت ناشر اخذ شده است

بسم الله الرحمن الرحیم

نام کتاب: آبلوموف

نویسنده: ایوان گنچاروف

مترجم: سروش حبیبی

ناشر: فرهنگ معاصر

قیمت کتاب به چاپ سال 1390، 24000 تومان، 896 صفحه، قطع پالتویی

تا پیش از این از ادبیات روس چیز زیادی نخوانده بودم و الآن که مرور می کنم جز پدران و پسران تورگنیف، قمارباز داستایفسکی و چند داستان ریزه میزه از چخوف چیز دندان گیر دیگری نخوانده بودم. با این که همه این کتاب ها آثار درجه یکی در نوع خود محسوب می شوند، نتوانسته بودم لذت کافی –کما هو حقه- از آن ها ببرم. اسامی اشخاص عجیب و غریب بود و فضاهای تصویر شده هم باب طبع نبودند. اما این کتاب نهصد صفحه ای کاری کرد کارستان. خواندنش تجربه و سفری بود لذت بخش و باعث پسرخالگی و آشتی من با ادبیات روس و غول های آن شد.

از آبلوموف سخن گفتن آسان است. انسان شریف و نجیبی که در ادبیات سمبل کاهلی، تن آسانی و امروز و فردا کردن شده است. آبلوموف شخصی است پیوسته غرق در تفکر، هم عنان با خواب، در اندک ساعات بیداری درازکش و در بهترین حالات لمیده است. فردی نجیب که املاک زیادی در روستا به او ارث رسیده است. کار خاصی نمی کند و کسانی که زیاده در کار و تلاشند را با دیدۀ عبرت بین، افسوس کنان و با تبسمی برلب می نگرد و به حال زار آن ها افسوس می خورد. برای تنبلی دلیل های بسیاری دارد و برای آن فلسفه هایی بسیار شیرین و مقبول می بافد.

واقعاً هم جای تعجب است؛ رمانی که بر پایه سستی و رخوت شخص اول آن بنا شده است، چرا تا این حد جذاب و درگیر کننده است. در این رمان آبلوموف یک رفیق نیمه آلمانی، نیمه روسی به نام شتولتس دارد که فردی بسیار کاری و پویا است و تضاد داستان را ایشان ایجاد می کند.

آبلوموف در این داستان از درگیری های عاطفی – به قول جناب سعدی؛ چنان که افتد و دانی- هم چندان برکنار نیست و چند ماهی به مدد صحنه سازی های! عشق، زندگیش رنگ تازگی می گیرد ولی الگا – نامزدش- می بیند که آبلوموف بیدی نیست که با این بادها بلرزد و مسکن مألوف خود را با عشق و این دست اوهام! ترک کند.

کار گنچاروف در این کتاب توصیف ماجراها است و بس و نتیجه گیری بر عهده شخص شخیص شما دوست عزیز است. چه بسا که فلسفۀ آبلوموف دیدگاه خیلی بدی نباشد؛ اگر زیاد به افراط کشیده نشود. خلاصه اگر همچون آبلوموف مستمری مکفی ماهانه دارید و از دنیای خدا انتظاری جز هشت ساعت مشغولی در محیط کار، هشت ساعت در کنار خانواده بودن و هشت ساعت خواب ندارید، بدانید و آگاه باشید که آبلوموویسم بی رحمانه در کمین شما نشسته است.